Gospodarstwo rolne to specyficzne miejsce, w którym znajdziemy wiele ciekawych urządzeń i narzędzi. Wśród nich znajdują się pługi, które wykorzystywane są do orek siewnych i przed zimowych, ale także do tak zwanych podorywek. Praca pługami sprawdza się na polach płaskich i pofałdowanych, a wykonuje się ją przy możliwie optymalnej wilgotności gleby, gdyż wtedy pług zrobi najlepsze zagłębienia, prawidłowo przy tym krusząc ziemię. Takie działanie na polach jest dla ziemi bardzo korzystne, gdyż pozwoli ją przemieszać i odpowiednio przygotować na kolejny okres ziemny. W poniższym artykule przedstawimy rodzaje dostępnych pługów, które są stosowane we współczesnym rolnictwie, ale także pochylimy się nad samą budową pługa i elementów składowych tego narzędzia.

Pługi dostępne w rolnictwie

Możemy dziś wyróżnić kilka rodzajów pługów i oczywiście będą się one różniły pod względem budowy i przeznaczenia. W rolnictwie powinno znać się rodzaje dostępnych pługów i ich zastosowanie. Poniżej przedstawimy dostępne rodzaje pługów:

• Pługi lemieszowe, to narzędzia posiadające korpusy, których zadaniem jest odkładanie skib ziemi w prawo. Takie pługi powszechnie nazywane są zagonowymi, a głównymi elementami wyposażenia są rama, oraz korpus, gdzie lemiesz podcina skiby od dna bruzdy i podaję ją na tak zwaną odkładnicę. Jest to najczęściej posiadany pług przez gospodarstwa rolne. Właściwie trudno będzie znaleźć gospodarstwo, w którym nie ma takiego pługa. Jest to zatem podstawowy element wyposażenia gospodarstw rolnych, które zajmują się obróbką ziemi.
• Pługi obrotowe, to narzędzia pozwalające na orkę bez zagonową. Zbudowane są głównie z ramy, do której przymocowane są korpusy, które pozwalają obracać ramę o 180 stopni. Zasada działania takiego pługa pozwala odkładać glebę w lewo i w prawo.
• Pługi zawieszane, to narzędzia, które w połączeniu z traktorem tworzą tak zwane krótkie agregaty. Nie wymagają dużej mocy ciągnika, ponieważ są stosunkowo lekkie. Pługi zawieszane są równie często wykorzystywane w gospodarstwach rolnych co pługi lemieszowe.
• Pługi przyczepiane, jak sama nazwa wskazuje, tworzą pewną całość w parze z ciągnikiem rolniczym, a swym wyglądem przypominają długie i ciężkie agregaty. Niestety ich zwrotność jest bardzo niska, dlatego coraz częściej odchodzi się już od korzystania z tych narzędzi.
• Pługi talerzowe, to narzędzia stosowane przy orce gleb kamienistych, ich głównym elementem pracy są obracające się talerze, znikające głęboko w ziemię.
• Pługi półzawieszane, to narzędzia wieloskibowe, które są przeznaczone do głębokiej orki. Posiadają w swoim zestawie koło podporowe, które służy do transportu. Ze względu na ciężar pługa, transport jest dość specyficzny, dużo opiera się na wspomnianym wcześniej kole podporowym.

Jak widać powyżej, rodzaje pługów, mogą wprowadzić pewien mętlik w głowie osób, które nie pracują na gospodarstwie rolnym. Niemniej jednak są to potrzebne narzędzia, gdyż zdecydowanie ułatwiają pracę i pozwalają na lepsze plony.

Budowa pługów zawieszanych i ich funkcja

Pługi zawieszane to wszystkie pługi, które dołączamy do ciągnika. Ich budowa nie jest skomplikowana, ale znacznie przyczynia się do jakości ich pracy. Pług zatem składa się z następujących podzespołów:

• Rama – to element posiadający zazwyczaj postać kratownicy, która w przedniej części posiada dwa wsporniki i to właśnie na nich zamocowana jest oś zawieszenia pługa. Dostępne są tam również dwie śruby które umożliwiają zmianę konta układu zawieszenia, co pozwala odpowiednio ustawić pod względem współpracującego z nim ciągnika. Rama jest zatem filarem, na którym opiera się budowa pługa.
• Korpusy płużne, czyli elementy przytwierdzone na węzłach ramy, składające się ze słupnicy z rdzeniem, do których przytwierdzone są elementy robocze pługa. Możemy do nich zaliczyć lemiesz, pierś odkładnicy, listwę płozy i półśrubowe skrzydło.
• Koło kopiujące, które wyposażone jest w skrobak oczyszczający bieżnik. Koło zamontowane jest w tylnej części ramy.
• Belka zaczepowa, jak sama nazwa wskazuje, Jest to element pozwalający dołączyć pług do ciągnika. Znajduje się w przedniej części ramy.
• Krój tarczowy, czyli element którego zadaniem jest poprawianie odcinania skiby na glebach zadarnionych, czyli również zapychaniem ostatniego korpusu. Pozwala to zostawić bruzdę czystą, bez zbędnych zanieczyszczeń.

Specyfika budowy pługa jest prosta, a same działanie nie należy do trudnych. Warto jednak mieć podstawowe informacje, aby potrafić rozgraniczyć rodzaje pługów, jeśli będziemy pracowali na roli.

Podstawy przygotowania pługu do pracy

Zanim przystąpimy do pracy na polu, powinniśmy odpowiednio przygotować pług. Wiemy już jak wygląda budowa korpusu pługa i jakie są składowe elementy pługa, dlatego też powinniśmy wiedzieć, jak odpowiednio przygotować pług do pracy. Pług należy odpowiednio ustawić, zanim rozpoczniemy orkę. Podstawą jest też odpowiednia regulacja, którą możemy zweryfikować podczas pierwszego przejazdu roboczego. Ważne jest, aby pług utrzymywał odpowiednie położenie podczas pracy. Powinien być zamocowany w taki sposób, aby nie przemieszczał się podczas pracy. Praca pługiem powinna być dokładnym działaniem, dlatego też powinniśmy znać odpowiednie możliwości regulacyjne pługa zawieszonego. Możemy wymienić ich kilka i podamy je poniżej:

• Poziomowanie pługa w kierunku poprzecznym, czyli zadanie wykonywane przy użyciu wieszaka prawego, znajdującego się w danym cięgle. Jeśli chcemy zwiększyć głębokość orki, taki wieszak powinniśmy skracać, natomiast w sytuacji kiedy chcemy zmniejszyć głębokość orki, taki wieszak powinniśmy wydłużyć.
• Poziomowanie pługa w kierunku podłużnym, czyli zadanie wykonywane za pomocą łącznika, którego skracamy lub wydłużamy.
• Ustawienie szerokości roboczej pierwszej skiby, na co pozwalają elementy pługa, a dostosowuje się ją za pomocą regulacji poprzecznej, dzięki czemu umożliwiamy przesuwanie układu zawieszenia pługa. Ważne tutaj jest to aby szerokość robocza pierwszego korpusu wynosiła około 30 cm. Jest to kluczowe, aby pierwsza skiba była odwzorowaniem kolejnych.
• Ustawienie łącznej szerokości orki, co ustalamy za pomocą regulacji wykorbienia osi zawieszenia. Jest ważne w tym ustawieniu tak aby pług był ustawiony w taki sposób, żeby pozwalał na pozostawienie przez puls ostatniego korpusu, wyraźny ślad na ściance bruzdowej.
• Ustawienia głębokości orki, które reguluje się za pomocą koła kopiującego, a właściwie korby śruby regulacyjnej. Takie koło znajduje się w tylnej części pługa, dlatego trzeba zwrócić uwagę na to, aby przednia część pługa i tylna część pługa była na tej samej wysokości.

Zastosowanie się do powyższych ustawień będzie doskonałym rozwiązaniem na pracę z pługiem. Aby te ustawienia były prawidłowe, należy wiedzieć, z czego składa się budowa pługa do orki. Posiadając taką wiedzę, będziemy też potrafili odpowiednio posługiwać się elementami pługa.

Praca z pługiem, czego powinniśmy unikać?

Wydawać się może, że praca z pługiem na polu jest prostym zadaniem. Jeśli jednak w ogóle nie znamy się na tego rodzaju pracach to nie powinniśmy się w tym temacie wypowiadać. Jest to zadanie bardzo konkretne i powinno być prowadzone w sposób dokładny, aby uniknąć rozczarowania i oczywiście źle zaoranego pola. Jeżeli jesteśmy początkującymi w pracy z pługiem, to warto unikać poniższych sytuacji:

• Prowadząc ciągnik z pługiem powinniśmy unikać gwałtownych szarpnięć, praca ta powinna być równomierna i płynna.
• Podczas pracy z pługiem nie powinniśmy cofać i robić nawrotów. Jeżeli już nawrót zostanie przez nas wykonany to nie powinniśmy używać hamulca ciągnika.
• Przed rozpoczęciem orki powinniśmy usunąć z pola długie resztki roślin i jeśli to możliwe rozdrobnić je. W ten sposób unikniemy zapchania pługa resztkami, co może spowolnić naszą pracę.
• W przypadku zapchania pługa nie powinniśmy ręcznie oczyszczać korpusów, tylko podnieść należy pług, aby przyczepione resztki roślin opadły na grunt.

Przy pracy z pługiem należy zachować szczególną ostrożność. Ważne jest, aby gołymi rękami nie oczyszczać pługu, jeśli już zajdzie taka potrzeba, zdecydowanie robimy to przy opuszczonym pługu i wyłączonym silniku ciągnika.